Matryca œwiatłoczuła, zwana też przetwornikiem (przetwarza obraz wytworzony przez obiektyw na sygnały elektryczne), jest zupełnie nowym element cyfrowego aparatu fotograficznego w porównaniu z aparatem analogowym. Matryca œwiatłoczuła, wraz z kilkoma elementami pomocniczymi, zastępuje film stosowany w aparatach klasycznych. Na niej następuje odwzorowanie obiektu fotografowanego. Podstawowe wielkoœci charakteryzujšce matrycę (przetwornik) to liczba œwiatłoczułych elementów, zwanych pikselami i rozmiary geometryczne. W prospektach handlowych najczęœciej podawana jest tylko liczba pikseli w milionach sztuk - megapikselach - oznaczana MP oraz maksymalna możliwa do uzyskania rozdzielczoœć zdjęcia wykonanego aparatem z danym przetwornikiem. Rozmiary geometryczne matrycy to parametry dla nieco bardziej zaawansowanych użytkowników, ale na tyle ważne że będš tu również opisane i objaœnione. W naszym poradniku omówimy tylko te elementy budowy matrycy, których poznanie i zrozumienie zasady ich działania umożliwi lepsze wykorzystanie posiadanego aparatu. Czym jest matryca? Matryca ta to duża liczba, kilka do kilkunastu milionów, elementów œwiatłoczułych umieszczonych na prostokštnej płytce o rozmiarach boku od kilku do kilkudziesięciu milimetrów. Aparaty fotograficzne cyfrowe o przystępnej cenie, do około 2000,00 zł majš matryce od 3 do 8 milionów pikseli. Mniejszych obecnie nie produkuje się ale można je spotkać w starszych apratach. Zasada działania matrycy nie zależy od jej rozmiarów ani od liczby pikseli. Jednak aparaty z dużš, a tym samym drogš matrycš, majš więcej dodatkowych elementów, których nie opłaca się producentom montować w prostych aparatach z małš matrycš. Duże rozmiary matrycy dajš też pewne dodatkowe możliwoœci o których będzie mowa w podrozdziałach Rozmiary matryc Rozmiary geometryczne matrycy i ich oznaczenia to doœć zawiłe zagadnienie, które rozwiniemy w osobnym punkcie. Na poczštek wystarczy wiedzieć, że w większoœć aparatów cyfrowych tzw. kompaktowych ma matrycę œwiatłoczułš wielkoœci około 5 x 4 mm, co w porównaniu z wielkoœciš jednej klatki filmu 35x24 mm stanowi zaledwie 1/40 powierzchni klatki filmu 35mm. Taka matryca oznaczana jest wg przyjętej konwencji jako matryca o wielkoœci 1/2,5". Proszę jednak pamiętać, że to oznaczenie nie ma nic wspólnego z rozmiarem 2,5 cala, bo symbol ( " ) jest oznaczeniem cala. 1 cal = 25,4 mm). Oznaczenia wielkoœci matrycy i odpowiadajšce im wymiary w milimetrach to doœć skomplikowana sprawa, uwarunkowana historycznie i jej znajomoœć NAPRAWDĘ nie jest potrzebna do robienia dobrych zdjęć. Wystarczy wiedzieć, że im większa jest wartoœć liczby otrzymanej z podzielania licznika przez mianownik oznaczenia wielkoœci (pomijamy cale, czy milimetry), tym większa jest matryca œwiatłoczuła. Dla przykładu podajemy w tabelce kilka typowych wielkoœci matryc. Większoœć aparatów kompaktowych ma matrycę o wielkoœciach oznaczonych 1/2,5" lub 1/1,8". Większe matryce sš montowane w droższych aparatach cyfrowych, typu lustrzanki jednoobiektywowej. Jak wynika z zamieszczonej tabeli, wszystkie matryce tam opisane sš dużo mniejsze od rozmiarów klatki filmu 35mm. Wynikajš z tego konsekwencje dotyczšce długoœci ogniskowej obiektywu. Te zależnoœci między wielkoœciš matrycy a długoœciš standardowš ogniskowej obiektywu będš omówione osobno, gdyż sš one bardzo istotne dla samego procesu odwzorowania obrazu na matrycy.


Powrót